W Polsce występuje 10 gatunków sów. Największą z nich jest puchacz, a najmniejszą – sóweczka. Wszystkie gatunki sów w naszym kraju są objęte ścisłą ochroną.

Sowy to dość skryte stworzenia i niełatwe do znalezienia dla przeciętnego obserwatora. Sowy najlepiej rozpoznawać po głosie. Każda z nich wydaje unikalne odgłosy. Sów najlepiej nasłuchiwać po zmroku. Wśród sów odzywają się głównie samce, ale w okresie wiosenno-letnim można usłyszeć też młode osobniki (np. młode uszatki, które zdarza się usłyszeć też w mieście).

Kilka gatunków sów żyje w pobliżu ludzkich siedzib. Sowy zasiedlają stodoły, stare budynki, kościelne wieże.

Dawniej bliskość człowieka przysparzała im wiele problemów. Według wierzeń ludowych były łącznikami świata żywych ze światem umarłych. Ich pojawienie się w pobliżu ludzi miało zwiastować nieszczęście, chorobę, a nawet śmierć. Jako zwierzęta nocne budziły strach, który potęgowany był przez odgłosy, jakie wydawały. Strach przed sowami powodował, że przez wieki były tępione, a ich truchła miały odstraszać złe moce.

Obecnie o życiu sów wiemy znacznie więcej i już nie budzą strachu, lecz ciekawość.

Sowy są fascynujące i warto przyjrzeć im się z bliska, i to dosłownie. Już sama ich budowa wyróżnia je spośród ptaków. Sowy mają obły kształt ciała i stosunkowo dużą głowę. Pióra sów pokryte są mikroskopijnymi wypustkami, co sprawia, że podczas lotu powietrze przesuwające się nad piórami ulega mikrozawirowaniom, przez co ich lot jest bezszelestny.

Sowy mają bardzo dobry słuch. Ich uszy ukryte są pod piórami po obu stronach głowy. Otwory uszne ułożone są asymetrycznie i często mają różną wielkość. Odbiór dźwięków jest wspomagany przez promieniście ułożone pióra wokół oczu nazywane szlarą. Sowy mają bardzo dobry wzrok, u większości gatunków przystosowany do widzenia w nocy, dodatkowo wzrok jest wspomagany bardzo mobilną szyją, która dzięki 14 kręgom szyjnym potrafi obrócić się nawet o 270 stopni.

Świetny wzrok i słuch oraz bezszelestny lot sprawiają, że sowy są znakomitymi łowcami, a dzięki swoim zmysłom potrafią wytropić gryzonie nawet pod śniegiem.

Każdego roku, wczesną wiosną organizowana jest Noc Sów. To wydarzenie pozwala poszerzyć wiedzę o tych wspaniałych ptakach. Podczas wycieczek organizowanych w ramach Nocy Sów można zobaczyć te zwierzęta w ich naturalnym środowisku.

Warto dokumentować każde spotkanie z sową (oczywiście poza zoo) i następnie wprowadzić informację o tym na stronie Stowarzyszenia Ochrony Sów. Zebrane informacje pozwalają tworzyć bazę danych na temat liczebności osobników obserwowanych w obrębie danego gatunku. Na podstawie zebranych informacji powstaje także mapa występowania poszczególnych gatunków sów na terenie naszego kraju.

Podczas wycieczek nie zapominajmy zadzierać głowy do góry, obserwować starych drzew i wypatrywać pośród ich gałęzi sów. Sowy można obserwować cały rok, wystarczy odrobina cierpliwości i szczęścia.

Tekst gościnnie napisała Zuzanna Wasiukiewicz - Balkowska, Dolnośląska Grupa Lokalna OTOP

Autor fotografii sóweczki: https://www.facebook.com/mkantorfoto