Regulacje na rynku książki w Europie

Unia Europejska podejmuje próby w celu harmonizacji przepisów dotyczących rynku książki w państwach członkowskich. Ma ona na celu ułatwienie swobodnego przepływu towarów, w tym książek, oraz promowanie konkurencji i różnorodności kulturowej. Jedną z prób ujednolicenia tychże przepisów jest ustawa o stałych cenach. Dotyczy praw i obowiązków wydawców, importerów i sprzedawców końcowych, którzy powinni stosować jednakową cenę danej książki przed wprowadzeniem jej do obrotu oraz określić zasady ustalania tych cen. Ustalona cena powinna być jawna i wydrukowana na książce. Dodatkowo wymagane jest, aby na książce znalazła się informacja o miesiącu i roku wprowadzenia do obrotu, aby możliwie łatwo było zweryfikować stosowanie jednakowej ceny książki w okresie ochronnym.

W dobie cyfrowej rewolucji regulacje dotyczące praw autorskich i dystrybucji treści cyfrowych stają się coraz ważniejsze. Wprowadzenie unijnych przepisów, takich jak dyrektywa o prawach autorskich w rynku cyfrowym, ma na celu zapewnienie stabilnego i przewidywalnego dochodu autorom oraz walkę z piractwem, a jednocześnie przyczynia się do promocji nowych autorów. Propozycje zmian w unijnych przepisach podatkowych mogą doprowadzić do uproszczenia systemu i zmniejszenia dysproporcji. W wielu krajach europejskich istnieją programy wsparcia dla branży wydawniczej, takie jak dotacje na tłumaczenia, promocja literatury narodowej czy zachęta dla niezależnych wydawców. Takie inicjatywy mają na celu wspieranie różnorodności wydawniczej oraz promowanie literatury. Dlatego niezwykle istotne jest, aby wspierać księgarnie, których rola w upowszechnianiu książek, a tym samym budowaniu nawyku czytania jest nieoceniona.

Warto o tym mówić zwłaszcza w kontekście zakupów online: w ostatnim czasie można zauważyć, że nasze zakupy w znacznej mierze przeniosły się do sieci. Niewątpliwie taki kanał sprzedaży jest bardzo wygodny, ale jest również wymuszony wobec zmniejszającej się sieci księgarń stacjonarnych. Ponadto widać znaczną dysproporcję cenową pomiędzy ofertą księgarń stacjonarnych a internetowych, gdzie to właśnie w Internecie książki są po prostu
tańsze.

Rynek książki stoi również przed wyzwaniami związanymi z konkurencją ze strony innych form rozrywki i mediów. Działania regulujące muszą uwzględniać zmieniające się preferencje czytelników oraz rozwój nowych technologii, takich jak audiobooki czy ebooki. Według raportu Biblioteki Narodowej, wśród czytelników wciąż dominują książki papierowe, aż 98% czytelników wskazało tę formę publikacji. Następnie ebooki wskazało 6% czytelników, a audiobooków słucha 3% badanych. Bardzo podobnie jest w innych państwach europejskich.
Jednym z największych zagrożeń rynku książki jest działalność różnego rodzaju przedsiębiorstw handlowych. Największym z nich jest sieć Amazon. Stanowi ona zagrożenie nawet dla dużych sieci księgarskich, które już są w bardzo słabej kondycji finansowej. Skutkiem rozpoczęcia działalności firmy Amazon będzie na pewno załamanie dotychczasowego rynku książki, spadek sprzedaży książek oraz brak dostępu do jakościowych treści. Dlatego bardzo ważne jest, aby szybko wprowadzić regulację gwarantującą wszystkim sprzedawcom książek porównywalne ceny, co zapewni utrzymanie wielu zróżnicowanych kanałów sprzedaży oraz lepszą jakość usług.

Regulacje rynku książki powinny być tak skonstruowane, aby chronić interesy czytelników, autorów, wydawców oraz księgarzy. Równie istotne jest także monitorowanie zmian na rynku i aktualizowanie regulacji do zmieniających się warunków i potrzeb branży książki. Miejmy nadzieję, że regulacje będą przyczyniały się do dynamicznego rozwoju rynku książki w Europie.